تدوین الگوی کشت بهینه بهره برداران چغندرکار با تأکید بر ریسک قیمت و عملکرد: مطالعه موردی شهرستان فسا

هدف اصلی این مطالعه تدوین الگوی بهینه بهره‎برداران چغندرکار فسا (استان فارس) و هم‎چنین بررسی اهمیت چغندرقند در الگوی کشت آن‎ها بود. با توجه به اثرگذاری مسأله ریسک بر تصمیم تولیدکنندگان دو منشأ ریسک قیمت و عملکرد نیز در تدوین الگو دخالت داده شد. داده­های مورد استفاده از میان بهره­برداران شهرستان فسا در سال 1387 به دست آمد. روش مورد استفاده نیز برنامه‎ریزی ریاضی چند هدفی می­باشد. یافته‎ها نشان داد که تفاوت بازدهی الگوی فعلی با الگوی بهینه تنها هفت درصد است. اما از نظر ترکیب محصول میان آن‎ها تفاوت وجود دارد. به این ترتیب که در الگوی فعلی 8/3 هکتار از سطح زیرکشت بهره‎بردار نماینده با 8/6 هکتار به چغندرقند اختصاص دارد در حالی که در الگوی بهینه این مقدار به 2/0 هکتار کاهش می­یابد. به‎طور کلی در الگوهای ارائه شده ترکیب محصول از چغندرقند و گندم به نفع لوبیا تغییر می­یابد. این تغییر افزون بر هدف تأمین بازدهی فعلی بهره‎برداران هدف کاهش مصرف آب تا 33 درصد سطح مصرف فعلی را نیز تأمین می­یابد. یافته‎ها نشان داد که بهره‎برداران در تدوین الگوی کشت خود عمدتاً به ریسک قیمت توجه دارند. هم‎چنین مشخص گردید که ناکارایی چغندرقند در استفاده از نهاده محدودکننده آب باعث کاهش اولویت آن در الگوی کشت گردیده است.